TEMEL BİLGİLER:

Tanımı:

Obezite, vücutta aşırı yağ birikimi olarak tanımlanıyor. Sadece kozmetik bir sorun değil, pek çok miktarda sağlık sorununa yol açan ve erken ölüme sebebiyet veren bir hastalıktır.

Tanısı:

Vücut Kitle İndeks’i (VKİ) 27’nin üzerinde olan bireyler fazla kilolu, 30’un üzerinde olan bireyler obeziteli kabul edilir. VKİ hesaplanması için websiteleri veya uygulamalar mevcut.

Tedavisi:

• Fazla kilo ve obezite, ilk aşamada diyet ve egzersizle, yoksa ilaçlarla ve/veya sonrasında bariatrik cerrahiyle tedavi edilmektedir.
• Diyet ve egzersiz kilo yönetimi tedavisinin olmazsa olmazıdır.
• Diyet ve egzersizle beraber Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı antiobezite ilaçları ile etkili ve sürdürülebilir kilo vermek mümkündür.

Sebepleri:

• Obezitenin en önemli nedeni hareketsiz yaşam tarzı ve sağlıksız beslenmedir.
• Genetik faktörler, sosyolojik (çevresel faktörler, yaşam tarzı) ve psikolojik faktörler obezitenin üç temel etkenleridir.

Obezite görülme sıklığı 1975 yılından beri üç katına çıktı.  Temel sebepleri:

• Artan kentleşme
• Yağ ve şeker açısından ucuz ve enerji yoğun işlenmiş gıdalara kolay erişim
• İşin sedanter doğası nedeniyle fiziksel aktivite düzeyinde azalma
• OECD ülkelerindeki nüfusun yaklaşık yarısı sağlıksız bir şekilde besleniyor, daha da az kişi yeterli miktarda meyve ve sebze tüketiyor.

Sad Facts:

• Dünyada 650 milyon, Türkiye’de 20 milyon fazla kilolu ve obeziteli birey var.
• Yetişkin nüfusta Türkiye %32 prevelans ile Avrupa’da obezitenin en yüksek olduğu ülke, Avrupa şampiyonu! Kısaca her 3 kişiden birisi obeziteli.
• Kadınlarda obezite görülme sıklığı %14.9, erkeklerde %10.8.
• Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde her yıl üç milyona yakın insan, fazla kilo ya da şişmanlığa bağlı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmektedir.
• Önümüzdeki otuz yılda OECD ülkelerinde 92 milyon kişi aşırı kilolu olmanın komplikasyonlarından dolayı hayatını kaybedecek.
• Önlenebilir ölümler arasında ikinci sırada.
• Obeziteli bireyler hastaları sadece kronik hastalıkların tehdidi altında değil. Birçoğu aile içinde, okulda, iş yerinde, toplu ulaşım araçlarında negatif ayrımcılığa maruz kalıyor. Örneğin;
  • kilosundan dolayı yıllardır çocuğunun veli toplantısına gitmeyen anneler var
  • Kilo probleminden dolayı düğününü erteleyen genç kızlar var
  • Otobüste yanına kimse oturmak istemiyor
  • Ayakkabısını bağlarken zorlananlar
  • Mayo giymek istemediği için eşiyle tatile gidemeyenler
  • İnsanlar horlama veya uyku apnesi probleminden dolayı kaliteli uyku uyuyamıyorlar ve çevreleriyle problem yaşıyorlar.
  • İnsanların cinsel yaşamları olumsuz etkileniyor ve aile yapısını sıkıntıya sokuyor.
  • Yaşadıkları fiziksel ve psikolojik problemlerin de şiddeti artıyor.
  • Fazla kilolu veya obeziteli bireylerin sağlık hizmetinden kaçınmalarına, tedavilerini aksatmalarına ve / veya geciktirmelerine ve sonuç olarak gittikçe artan sağlık problemlerine yol açıyor.
  • Obeziteli ögrenciler, ögretmenleri tarafından yargılanabiliyor ve bu da onların egitimlerini ve egitim fırsatlarını olumsuz yönde etkiliyor.
• Fazla kilonun ciddiye alınmayan bir tehlike olmasının sebeplerinde biri de kişilerin psikolojik olarak baskı altında hissederek bu durumu kabullenmemeleri. Bu algının değiştirilip, obezite ile mücadelenin az yiyip çok hareket etmekten ibaret olmadığı bilincinin artması, altında yatan metabolik sorunlara dikkat çekilmesi. Bunun kader olmadığı, bir hastalık olduğu, bilimsel tedavi yöntemlerinin olduğunu bilerek, kişilerin motive bir şekilde aksiyon almaları, harekete geçmeleri ve çözüm aramalarının teşvik edilmesi gerekiyor.